Onderzoek WODC naar reclasseringstoezicht
Re-integratie van ex-gedetineerden, omgaan met complexe problematiek, kennis van crimineel gedrag en de afbouw van criminele carrières. Het zijn expertises van de drie reclasseringsorganisaties (3RO). Deze expertises zetten we ook in binnen het reclasseringstoezicht. Wetenschappelijke onderzoeken helpen de reclassering om steeds kritisch naar haar complexe werkzaamheden te kijken met als doel dit werk steeds verder te ontwikkelen. Het rapport van het WODC biedt hier handvatten voor.
Recidive tijdens en na toezicht
Uit het WODC-onderzoek over de periode 2013-2017 blijkt dat er na de start van een toezicht 51% kans is dat een persoon tijdens of na de periode van toezicht een delict pleegt dat leidt tot een strafzaak. Hierbij gaat het meestal om een vermogensdelict zonder geweld of een geweldsdelict. Het risico op recidive is hoger gebleken aan het begin van het toezicht dan na afloop van het toezicht.
Doel toezicht
Ook uit eerdere onderzoeken en de praktijk van het reclasseringswerk is bekend dat het voorkomen van herhaling een complexe opgave is, en een doel dat niet altijd (meteen) haalbaar is. Zeker gezien het feit dat (een deel van) de cliënten vanwege hun voorgeschiedenis, justitie-achtergrond en diverse aanwezige criminogene factoren vaak lastig te beïnvloeden zijn. Gedragsverandering kost tijd. Zo blijkt ook uit dit onderzoek dat toezichten die langer lopen dan twee jaar meer effect hebben. Voor de reclassering kan dat een reden zijn om in de toekomst een langere proeftijd te adviseren, of verlenging van de proeftijd te verzoeken als het gedrag en risico-inschatting daar aanleiding toe geven. Juist de combinatie van controle en begeleiding heeft dus op lange termijn effect.
Geen controlegroep
Er is in dit onderzoek geen gebruik gemaakt van een controle groep waarbij geen reclasseringstoezicht was opgelegd. Het is dus onbekend hoeveel kans er zou zijn op recidive zonder toezicht. De onderzoekers hebben vastgesteld dat er een samenhang is tussen recidive en bepaalde factoren, maar de data zelf geven geen verklaring voor deze samenhang. Dit wordt ook door de onderzoekers zelf geconstateerd.
Maatwerk
Reclasseringswerk is maatwerk. Uit het onderzoek blijkt dat reclasseringswerkers zeer goed in staat zijn risico’s en de kans op recidive in te schatten en daar hun aanpak op te baseren. Risicomanagement is immers een belangrijke kerntaak van de reclassering. Een goede analyse van de risico’s biedt een basis voor een plan van aanpak gericht op criminogene en beschermende factoren. Uit het onderzoek blijkt verder dat de gekozen aanpak van de reclasseringswerkers, doorgaans een combinatie van begeleiding en controle, positief effect heeft.
Nieuwe ontwikkelingen
Het WODC-onderzoek is gebaseerd op data van de jaren 2013 tot en met 2017. Sinds 2017 zijn diverse ontwikkelingen en verbeteringen in gang gezet binnen het reclasseringstoezicht. De reclassering werkt nu nadrukkelijker dan voorheen aan re-integratie vanuit de gevangenis in samenwerking met de Dienst Justitiële Inrichtingen. Vanaf dag 1 dat iemand zijn straf uitzit, wordt gewerkt aan een re-integratieplan. Daarnaast zijn de theoretische onderbouwing en de kwaliteit van het reclasseringswerk in de praktijk verder ontwikkeld. De reclassering gaat de uitkomsten van het WODC-onderzoek bestuderen en waar nodig vervolgstappen nemen.