Van taakstraf naar vast contract in Deventer: ‘Ik heb een fijn leven, ik zou niet anders willen’
Rechtbankjournalist Ronald Kamps hoort het de rechter week in week uit zeggen: ‘Ik veroordeel u tot een werkstraf...’ Om zelf meer te weten te komen over wát zo’n vonnis precies inhoudt – en u daarover te kunnen vertellen – ondergaat hij deze zomermaanden vrijwillig een aantal taakstraffen Vandaag deel 7: Circulus-Berkel in Deventer
Foto boven: Ronald Kamps loopt mee met vuilnisman Harold, die hetzelfde werk ooit als taakstraf verrichtte. © Foto Freddy Schinkel
Harold is ooit gepakt omdat hij wiet heeft gekweekt (Hoogewind: ‘Hij had een binnentuintje’). Maar dat is allemaal jaren geleden. Ondertussen is er heel wat water door de IJssel gestroomd. Harold heeft zijn taakstraf erop zitten en daarna mocht de tank blijven. Harold is het levende bewijs dat werken werkt.
,,Tientallen taakstraffers heb ik hier gehad”, zal René later zeggen. ,,De meeste hebben een lichamelijke, geestelijke of sociale beperking. Dat zijn van die mensen die, als ze hier komen werken, je geen twee weken vakantie moet geven. Dan zijn ze helemaal van hun padje. Dan missen ze de structuur en de regelmaat. Gaan ze alleen maar blowen en drinken en daarna heb je een half jaar nodig om ze weer aan de praat te krijgen. En dat is jammer want het zijn wél goede werkers. Ze zijn belangrijk voor ons.”
Harold loopt met zijn 45 jaar als een jonge god op super. Hij rent (niet gelogen: hij rént) voor de vrachtwagen uit. - Ronald Kamps
De ronde begint. Harold en ik zitten met zijn tweeën naast chauffeur Remco. Hij rijdt ons in zijn vuilniswagen naar de Vijfhoek. Deventer kent geen blauwe papiercontainers. Het papier zit hier in dozen, in kratjes, het karton ligt soms los op de stoep of het wordt vastgehouden door één enkel touwtje. Harold loopt met zijn 45 jaar als een jonge god op super. Hij rent (niet gelogen: hij rént) voor de vrachtwagen uit.
,,De regel hier is dat je naar huis mag als alles voor die dag klaar is”, had René al aan mij uitgelegd. ,,En dan moet ook iedereen klaar zijn, hè. Het papier moet opgehaald zijn én het glas. En het moet netjes gebeurd zijn. Ik moet geen klachten krijgen.”
Nu heeft Harold een gewone baan bij Circulus-Berkel. ,,Ik heb geleerd dat er ook een normaal leven bestaat.” © Foto Freddy Schinkel
,,Wat is het met dat koffielepeltje?”, vraag ik aan Harold als we even rustig achter op de treeplankjes van de vrachtwagen staan. We draaien rechtsaf de Ab Hakeboomstraat in. Harold stapt af, pakt het staafje uit zijn mond en kijkt er eens naar. ,,Dat scheelt in het roken”, luidt de verklaring. ,,Dan heb ik toch iets in de mond.” Het papier gaat allemaal in de vrachtwagen en Harold zet de pers aan. Dozen worden, krakend en piepend, dunne pakketjes. De chauffeur rijdt al weg als er een vrouw met een stapel oud papier aan komt zetten. ,,Sorry, ik zat nog in de vakantiemodus”, verontschuldigt ze zich. ,,Oh, waar ben je geweest? De Moezel? Da’s mooi, hè”, maakt Harold een praatje. ,,Tegen vrouwen ben ik altijd vriendelijk”, zegt de tank als we weer op pad zijn. ,,En wat als het een man was geweest?”, probeer ik ‘m uit. ,,Dan had ik gezegd: over 14 dagen ben je de eerste. Hahahaha.” Remco roept. Hij houdt een sigaret door zijn raampje waar de vlam al inzit. ,,Da’s nou een collega”, is het compliment van Harold als hij zijn roerstaafje aan de wilgen hangt. Met een sigaret in de mondhoek holt Harold nog iets harder. Ik doe wat ik kan, ik zweet.
Dit is een rijk buurtje. Daar heb je huizen met een zwembad onder het huis, een jacuzzi in de tuin. - Harold, ex-taakgestrafte
,,Dit is een rijk buurtje”, zegt mijn kompaan voor één dag. Hij gooit een doos van een rollator in de muil van de vrachtwagen. ‘Met kantelhulp voor obstakels’, staat er op de verpakking. ,,Daar heb je huizen met een zwembad onder het huis, een jacuzzi in de tuin”, gaat Harold verder. ,,Droom je daar wel eens van?” ,,Nee, nee, nee”, zegt hij, ,,ik heb een fijn leven. Ik zou niet anders willen.”
Kwekerij
Tien jaar geleden lag dat dus anders, Harold droomde groot. Hij had een wietplantage, 210 planten. ,,Ach, ik heb mij die kwekerij eigenlijk aan laten smeren. Die vent die hem opgezet heeft, kende ik van het café. We hadden het er over dat ik geld nodig had. In die tijd had ik namelijk een gat in mijn hand.” Waar het geld aan opging, was wel duidelijk. ,,Ieder weekend gingen mijn maten en ik naar Duitsland, naar België. Vrijdag weg, zondag brak terug. Op 500 euro keken we niet. We gingen naar clubs en sliepen in hotels. Of bij een scharreltje.” Toen de kwekerij ontdekt werd, was het gedaan met de tripjes. ,,Ik was ondertussen mijn baan kwijt, had schulden en voor dat geintje moest ik bijna 2.200 euro betalen. Voor de stroom en voor de twee oogsten. Ik kwam in de schuldsanering terecht.”
Harold moet met 60 euro per week rondkomen. Als 35-jarige eet hij weer iedere dag bij zijn moeder. ,,Ze wist dat ik een losbol was, maar dit was te, zei ze. Echt te.” Tachtig uur taakstraf brengen hem hier. ,,Na mijn straf heb ik aangeboden om hier vrijwillig te blijven. Ik ben namelijk geen man die thuis moet zitten. Mijn chef wilde ook graag dat ik bleef. Ja. Ik kan goed met die jongens hier. Werken. Lekker ouwehoeren. Lachen ook.” Uiteindelijk krijgt Harold een vast contract.
Scharretjes
Van hotels, naar clubs, naar drank en scharreltjes ging het. Van 500 euro’s die verdwijnen als sneeuw voor de zon, naar 60 magere euro’s in de week. Via maaltijden van moeder naar oude DubbelFrisss-verpakkingen, lekker ouwehoeren niet vergeten, en dozen waar rollators (‘met kantelhulp voor obstakels’) in hebben gezeten, zie hier Harolds leven in een notendop.
,,Ik heb geleerd dat er ook een normaal leven bestaat”, legt Harold mij uit. De woorden ‘ouder worden’ en ‘verstandig’ rollen uit zijn mond. Hij zegt het op een rustig toontje. ,,Maar het was ook leuk”, voegt hij er met ondeugende oogjes aan toe. ,,Ja, die tijd pakken ze mij niet meer af.”
In verband met de privacy is de naam Harold gefingeerd.
Ronald Kamps, AD/De Stentor