"Mensen krijgen bij hun geboorte geen gelijke kansen", zegt Vera. Zelf had ze een zorgeloze jeugd. Maar in haar geboorteplaats Leiden kwam ze ook in aanraking met mensen voor wie dat niet opging. Ze was vrijwilliger in het Volkshuis. "Daar konden arme mensen met korting cursussen volgen. Mijn vader noemde het de Knutselclub. Die ervaring heeft eraan bijgedragen iets voor anderen te willen doen. Een medemens moet je helpen."
Gestuurd door de liefde trok Vera op jonge leeftijd naar het Caribische eiland van de Dominicaanse Republiek. Ze trouwde en kreeg twee kinderen. Langzaamaan raakte Vera bekend met de cultuur en de inwoners. Inmiddels kent ze de mooie, maar ook minder fraaie kanten van de populaire vakantiebestemming.
Harde mentaliteit
Twintig jaar geleden vielen alle gevangenissen in de Dominicaanse Republiek nog onder het leger en politie. Er heerste veel meer dan nu een harde mentaliteit, waardoor je als bezoekvrijwilligers van bescherming verzekerd moest zijn. "Je liep het risico om slachtoffer te worden van corruptie of erger." Met financiële steun van de Europese Unie zijn de omstandigheden inmiddels iets verbeterd.
Mijn boodschap: kijk eens om je heen, naar wat er nog meer in de wereld gebeurt
Terugkijkend heeft Vera veel geleerd in de omgang met de Nederlandse gedetineerden die op het eiland in de gevangenis zijn beland. "In het begin volgde ik mijn hart en niet mijn verstand." Soms gaf ze wat geld aan een gedetineerde. "Maar wie geef je wel en wie niet? Waarvoor wordt het gebruikt? In iedere gevangenis zijn drugs te krijgen." Met een paar gevangenen onderhield ze ook na hun detentie mailcontact. "Wanneer ze het moeilijk hadden of terug dreigden te vallen, probeerde ik ze op te beuren en verder te helpen. Maar het is moeilijk te beoordelen hoe mensen bezig zijn na detentie of onder welke omstandigheden ze leven."
Mijn boodschap: kijk om je heen
Nu probeert Vera gedetineerden te helpen door hen te stimuleren. Ze neemt bijvoorbeeld kranten en tijdschriften mee als ze de gevangenen bezoekt. "Veel gedetineerden leven in een klein kringetje, waardoor ze veel met hun eigen leed bezig zijn. Mijn boodschap is: kijk eens om je heen, naar wat er nog meer in de wereld gebeurt." Het is belangrijk gedetineerden betrokken te houden bij het leven buiten de gevangenis, ook in verband met hun terugkeer in de maatschappij. Vera stimuleert hen aan de toekomst te denken. "Zo ontmoette ik een jong meisje met een verstandelijke beperking. De eerste maanden van haar detentie deed ze de hele dag niets. Nadat ik haar een paar keer had aangemoedigd, begon ze met het maken van sieraden en tasjes van gerecycled materiaal." Vera stuurde enkele exemplaren naar de ouders van het meisje. "Dat gaf haar nog meer motivatie om door te gaan."
Hardleers
Een gevangenisstraf is niet voor alle gedetineerden reden om na de detentie hun leven te willen beteren. "Een vrouw had al eerder in Italië in de gevangenis gezeten. Ze was gearresteerd met haar kind. Ik vroeg haar waarom ze opnieuw drugs had gesmokkeld. Ze zei dat ze spijt had, maar ze had zoveel schulden. Op mijn vraag of ze het geld van de drugs had willen gebruiken om haar schulden af te betalen, bleef het stil." Vera verzucht: "Voor de weg naar inzicht bestaat geen tijd."
Handig netwerk
Vera's grote netwerk en kennis van het land en cultuur komen goed van pas bij haar werk als vrijwilliger. Ze vertelt over een gedetineerde met ernstige hartklachten die een operatie nodig had. De vrouw had geen geld voor behandeling. Voor haar detentie woonde ze in Nederland, maar ze had de Franse nationaliteit. Van zowel de Nederlandse als de Franse ambassade kreeg ze niet de steun die ze verwachtte. "Mede door het goede contact dat ik had met de gevangenisarts van Najayo kon ze toch geholpen worden", zegt Vera.
Het is goed om te ervaren dat haar inspanningen soms tot resultaten leiden. Dat maakt het bezoeken van de gedetineerden dankbaar werk. Ook de reacties van gedetineerden stimuleren Vera om door te gaan. In augustus 2014 was ze ziek en kon daardoor geen gevangenen bezoeken. Ze merkte toen hoezeer haar aandacht wordt gewaardeerd. "Eén van hen belde mij. Ze vertelde dat ze zich ongerust maakten. Aandoenlijk vond ik dat."