Hatun vertelt: “In de Ramadan voer je eigenlijk een strijd met jezelf. Het vasten is daar een onderdeel van, maar ook het bewust bezig zijn met je gedachten en gedrag. Zo reinig je je lichaam en je ziel.” Als klein meisje was het hoe en waarom van de Ramadan Hatun minder duidelijk dan nu. “Ik deed mee met het vasten en wist bijvoorbeeld dat we aan de armen moesten denken, maar toen ik ouder werd ben ik me er meer in gaan verdiepen en zag ik hoe mooi de achterliggende gedachten uit de Koran en de geschriften zijn. Ik heb er echt zin in.”
Weinig moeite
Desgevraagd geven zowel Ibrahim als Hatun aan dat ze weinig moeite hebben met het vasten. Integendeel zelfs, want beiden ervaren er voordeel van. Ibrahim: “Ik doe het ook voor mijn gezondheid. De eerste dagen mis ik mijn bakkie koffie wel even, maar daarna is het goed te doen. Hatun: “Het vasten toont hoe sterk het menselijk lichaam is, mijn prestaties gaan er ook niet op achteruit. Na een korte gewenningsperiode voel ik me juist vaak extra goed en voelt mijn maag bijvoorbeeld heel rustig, net of ik lichter ben.” Over lichter gesproken: beiden vallen ook flink af tijdens de Ramadan. “Ik ongeveer 5 kilo”, vertelt Hatun. Bij mij gaat er elk jaar ruim 8 kilo af en dat is zeer welkom.”, vertelt Ibrahim. En na het Suikerfeest? “Dan komt er meestal weer een kilo bij.”, vertelt hij lachend. Naast deze fysieke gezondheidsvoordelen zorgt de Ramadan ook voor bewustwording en bezinning op persoonlijk en religieus vlak.
Wanneer je een maand lang op die manier bewust bezig bent met je gedrag en gewoonten, werkt dat ook door in de rest van het jaar
Een betere moslim, een beter mens
Hatun licht toe: “Stel dat ik in de auto zit en ik zou me ergeren aan het rijgedrag van iemand waardoor ik boos kan worden. Tijdens de Ramadan ben ik me er dan extra van bewust: dat moet je niet doen. Wees trouw aan je religieuze waarden en reageer niet op een manier die je zelf ook niet prettig zou vinden. Dus dat betekent ook, niet vloeken, roddelen of kwaadspreken over anderen. Wanneer je een maand lang op die manier bewust bezig bent met je gedrag en gewoonten, werkt dat ook door in de rest van het jaar. Het doel is dan ook simpelweg om een betere moslim, een beter mens te worden.”
Iedereen is welkom
Ibrahim beaamt dat. Ook hij kijkt uit naar de Ramadan. Dit jaar misschien wel extra. “Na twee jaar is het mooi dat weer zonder beperkingen bij elkaar kunnen komen. Want wat betreft het samenzijn met anderen was het door corona wel armoede de afgelopen twee jaar.” De Ramadan is een tijd van veel samenzijn en saamhorigheidsgevoel, maar ook aandacht en zorg voor hen die het minder goed hebben. Ibrahim: “De Ramadan verbindt mensen. Thuis bijvoorbeeld door meer bewust je gedachten met elkaar te delen over verdraagzaamheid en religieuze zingeving, maar ook in de moskee ontstaan daarover mooie gesprekken. Daar leer ik van.” En als het aankomt om iets te betekenen voor hen die het minder goed hebben, voegt Ibrahim graag de daad bij het woord. “Mijn vrouw en ik nodigen een paar avonden vluchtelingen uit om bij ons de Iftar, de maaltijd waarmee het vasten wordt verbroken, te komen eten. Moslims en niet moslims. Iedereen is welkom.”
Verdraagzaamheid
De verdraagzaamheid naar anderen is dan ook een belangrijk thema tijdens Ramadan. Hatun: “Verdraagzaamheid betekent ook dat je niet oordeelt en niemand verplicht om moslim te worden. Wees open en vriendelijk en beantwoord vragen die mensen eventueel hebben of help ze op weg als ze dat willen, maar dring je niet op. Het onderhouden van goed contact met je buren en familie is heel belangrijk. En je helpt degenen die het nodig hebben waar je kan, ongeacht of ze moslim zijn of niet. Je moet mensen accepteren zoals ze zijn.”
Mooi gebaar
Op de werkvloer is de Ramadan inmiddels een bekend fenomeen. Hatun: “Collega’s kunnen zich nog wel eens ongemakkelijk voelen als ze je wat aanbieden en je zegt dat het Ramadan is. Of dat ze excuses maken als ze in je buurt eten of drinken. Helemaal niet nodig. Ik vind het juist een mooi gebaar dat ze op die manier rekening houden met de vastende moslimcollega’s. Sowieso heb ik het idee dat de Ramadan steeds meer is ingeburgerd.” Ibrahim met een lach: “Ik zal geen namen noemen maar er zijn natuurlijk ook veel collega’s die stiekem al een beetje uitkijken naar de lekkernijen die over een maand bij het Suikerfeest meegenomen worden.”
Rekening houden
Door zijn specialisatie op het gebied van jongvolwassenen spreekt Ibrahim met jongere reclassenten die moslim zijn. Hij houdt waar mogelijk rekening met ze. “Tijdens de Ramadan plan ik hun afspraken veelal bewust in de middag, omdat ze door het vroege opstaan ’s ochtends vaak niet op hun best zijn. Als ik zie dat ze erg vermoeid of hangerig zijn, richt ik me vooral op praktische zaken en ga ik geen heel diepgaande gesprekken voeren, die bewaren we dan voor na de Ramadan.”
Innerlijke vrede
Ibrahim besluit. “De Islam is niet het enige geloof waarin wordt gevast. In de periode voor Pasen vasten veel christenen of onthouden ze zich bewust van bepaalde zaken. In het Jodendom, Hindoeïsme en Boeddhisme speelt vasten ook een rol. Het komt eigenlijk in alle religies en culturen voor en helpt bij het vinden van innerlijke vrede, naar jezelf en anderen toe. Als we daar met z’n allen aan willen werken is dat misschien nog wel het mooiste resultaat.”