Samenwerking tussen reclassering en forensische zorg: Ruud kent beide kanten van de medaille
Verhalen 28 februari 2023
Lees meer
Forensische zorg is zorg die door de rechter is opgelegd. Het kan bestaan uit geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en verstandelijk gehandicaptenzorg. Reclassering Nederland heeft verschillende taken bij cliënten die forensische zorg nodig hebben. We werken daarbij veel samen met organisaties in de forensische zorg.
Wanneer forensische zorg?
De rechter legt vaak forensische zorg op aan iemand die een strafbaar feit heeft gepleegd en daarbij een psychische stoornis of verstandelijke beperking heeft. Ook kan iemand in de gevangenis zulke zorg krijgen als dat nodig is. Een psychiatrische of psychische stoornis, verslaving of verstandelijke beperking kan namelijk een reden zijn van een strafbaar feit. Om herhaling van een strafbaar feit te voorkomen, is behandeling dan heel belangrijk.
Wat doen wij?
Advies geven
Het Openbaar Ministerie (OM), gevangenissen en tbs-klinieken kunnen de reclassering vragen om een advies voor een strafzaak en/of terugkeer in de samenleving. Zo’n advies helpt de rechter bij een goede beslissing. En die beslissing sluit beter aan op het strafbare feit. Maar ook op de risico’s en problemen van degene waar het advies over gaat.
Indicaties opstellen
De reclassering stelt ook indicaties op. Dat zijn aanwijzingen voor wat er nog meer met je moet gebeuren. Wij geven indicaties voor ambulante zorg en verblijfszorg. En opname binnen een zorginstelling, als mensen een voorwaardelijke straf hebben gekregen. We werken veel samen met organisaties in de forensische zorg.
Klinische plaatsing
Met klinische plaatsing bedoelen we opname in een zorginstelling. Een aanvraag hiervoor kan gebaseerd zijn op de conclusie en het advies van een rapporteur Pro Justitia van het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP). De aanvraag kan ook gebaseerd zijn op diagnose- en behandelrapportages van forensische zorginstellingen. De werkeenheid Indicatiestelling Forensische Zorg (IFZ) van het NIFP geeft deze indicatie. Daarna zorgt de Divisie Individuele Zaken (DIZ) van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) voor de opname in de zorginstelling.
Ambulante plaatsing
Adviseert de reclassering voor jou verblijfszorg (begeleid of beschermd wonen) en/of ambulante zorg (zorg op afstand)? Dan zorgt de reclassering ook voor jouw plaatsing. Als je in een kliniek of gevangenis zit, dan zorgt DIZ voor de plaatsing in de verblijfszorg.
Toezicht houden
We sturen het advies met een indicatie voor de zorg naar het OM en de rechter. Of naar de gevangenis of tbs-kliniek. Na de uitspraak van de rechter melden wij je aan bij de zorgorganisatie die het beste past. Als de behandeling start, blijven we betrokken. Dat doen we met reclasseringstoezicht.
Reclasseringsmedewerkers houden toezicht op de behandeling. Zij stellen een plan van aanpak op. Daarin staan ook de bijzondere voorwaarden beschreven. Ze gebruiken voor dat plan hulpmiddelen en hun professionele oordeel. Zij beschrijven ook jouw kenmerken en je omgeving. Ook kunnen gedragstrainingen, controlemiddelen en andere afspraken in het plan van aanpak voor jou zitten.
Samenwerking in de forensische zorg
De reclassering werkt samen met:
- GGZ Nederland
- Tbs-klinieken
- Organisaties voor ambulante en verblijfszorg
- Forensische zorgorganisaties, als de cliënt met verlof gaat of terugkeert in de samenleving
Doel van forensische zorg is het kleiner maken van de kans dat iemand een strafbaar feit pleegt.
Tbs en forensisch psychiatrisch toezicht
De reclassering is samen met behandelaars van de forensische zorg verantwoordelijk voor terugkeer van tbs’ers in de samenleving. Dat doen we met forensisch psychiatrisch toezicht. Zowel bij de behandeling, begeleiding als toezicht van tbs’ers werkt de reclassering samen met het forensisch psychiatrisch centrum of een tbs-kliniek.
Wat is tbs?
Tbs staat voor ‘ter beschikking stelling’. Het is een maatregel met als doel om de samenleving te beschermen tegen mensen die ernstige strafbare feiten plegen. En te voorkomen dat het strafbare feit weer gepleegd wordt. Tbs kan naast een gevangenisstraf worden opgelegd. Iemand met tbs is niet helemaal verantwoordelijk voor zijn misdaad. Dat komt door een psychiatrische of persoonlijkheidsstoornis.
Wat is forensisch psychiatrisch toezicht?
Bij forensisch psychiatrisch toezicht werken de klinieken voor forensische behandeling en de reclassering samen. Het toezicht begint wanneer de tbs’er meer vrijheid krijgt vanwege proefverlof. Het stopt wanneer de tbs’er onder voorwaarden geen dwangverpleging meer krijgt. Dwangverpleging is een behandeling die een tbs’er niet kan weigeren.
Hoe adviseert de reclassering forensische klinieken?
De reclassering adviseert forensische behandelklinieken en de rechter over begeleiding van tbs’ers. Bijvoorbeeld over de voorwaarden voor proefverlof of een beëindiging van de dwangverpleging onder voorwaarden.
De vragen die we in ons adviesrapport beantwoorden:
- Wat is het risico op herhaling van het strafbare feit?
- Wat is er nodig om de mogelijke risico’s kleiner te maken?
Wij sturen justitie rapportages over de hoe het gaat. Dat doen we bij een proefverlof of bij het beëindiging van de dwangverpleging onder voorwaarden.
Hoe werken reclassering en forensische kliniek samen?
Bij forensisch psychiatrisch toezicht gaan de taken en verantwoordelijkheden van de forensische kliniek langzaam over naar de reclassering. De reclassering werkt met de tbs’er aan het einde van de behandeling. Dat noemen we de resocialisatiefase. De forensische behandelkliniek blijft erbij tot het einde van de behandeling. De medewerkers van deze kliniek hebben kennis die de reclassering kan gebruiken. En de reclassering heeft kennis over terugkeer in de samenleving, die de kliniek kan gebruiken.