Verslag raad van toezicht 2018
De Raad van Toezicht kwam in 2018 vier maal bijeen voor reguliere vergaderingen. Daarnaast werd een telefonische vergadering ingelast in verband met de benoeming van de nieuwe bestuurder. Tevens vonden diverse themabesprekingen, een strategiesessie en de jaarlijkse zelfevaluatie van de raad plaats. De raad laat zich breed informeren en spreekt onder meer regelmatig met de ondernemingsraad. Ook wordt jaarlijks een gesprek gevoerd met de regiodirecteuren.
Tijdens de strategiesessie wisselde de raad van toezicht van gedachten over de positionering van de reclassering. Daartoe nam de raad kennis van de visie op gevangenisstraffen van het kabinet Rutte III en diverse rapporten die de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming de afgelopen jaren uitbracht. De kracht van de reclassering ligt in de vrijheidsbeperkende sancties die in de samenleving ten uitvoer worden gelegd. Voor de uitvoering van deze sancties is het essentieel om de verbinding te versterken met partners in het lokaal sociaal domein. Ook de samenwerking met het gevangeniswezen is van belang; door inspanningen binnen de muren en daarbuiten goed aan te laten sluiten, wordt het reclasseringswerk effectiever. De raad van toezicht kan zich dan ook goed vinden in het door Reclassering Nederland gepresenteerde meerjarig perspectief 2019-2021 dat uitgaat van de drie dimensies ‘Buurt, Bajes en Bevlogen Teams’. Dit is het houvast voor de komen de jaren.
Om ook op de langere termijn een sluitende begroting te kunnen blijven realiseren, is in 2018 gewerkt aan een set structurele besparingen en zijn stappen gezet om te komen tot een beleidsrijke meerjarenbegroting. De raad van toezicht vindt het belangrijk dat hier structureel aandacht voor is. De reclassering heeft zich daarbij mede te verhouden tot een aantal onzekerheden. Zo blijkt de vraag naar reclasseringsdiensten door de financier lastig te ramen en ligt de instroom van toezichten bijvoorbeeld al lange tijd boven het beschikbare kader. Risico daarvan is dat (verder oplopende) wachtrijen ontstaan, wat tevens gevolgen heeft voor de ambities ten aanzien van een tijdige start van toezichten. In 2018 bleef toekenning van aanvullende subsidie lange tijd onzeker en de berichten over de hoogte ervan fluctueerden gedurende het jaar. De raad van toezicht had hier zorgen over, ook met het oog op de kwaliteit van het werk en de werkdruk van medewerkers. Hoewel onvoldoende voor een structurele oplossing, werden uiteindelijk incidentele gelden door het ministerie gevonden en toegekend. De raad blijft deze ontwikkeling volgen.
In 2018 werd, ondersteund door externe deskundigen, een nieuw model voor sturing & verantwoording in de steigers gezet. Een model dat bijdraagt aan het sturen op kwaliteit, zowel intern als extern. Het betekent dat vanaf 2019 ook op een andere manier, aan de hand van kwaliteitsindicatoren, extern verantwoording wordt afgelegd. De raad van toezicht waardeert het dan ook zeer dat het ministerie van Justitie & Veiligheid deze verandering ondersteunt en samen met de reclasserings-organisaties vormgeeft. In 2019 wordt proefgedraaid. De komende tijd heeft dit de bijzondere aandacht van de raad van toezicht.
Om ook op de langere termijn een sluitende begroting te kunnen blijven realiseren, is in 2018 gewerkt aan een set structurele besparingen en zijn stappen gezet om te komen tot een beleidsrijke meerjarenbegroting.
Naast de reguliere onderwerpen die de tafel van de raad van toezicht passeren, zoals onder meer de begroting, de jaarrekening, de opvolging van de bevindingen uit de management letter, de wederom behaalde HKZ-R-certificering en de risicoanalyses, ging in 2018 de aandacht onder meer uit naar de toekomstige aanbesteding van gedragsinterventies, de aanpak van de toenemende groep van reclasseringscliënten die een hoog veiligheidsrisico met zich meebrengen en de beheersing van de risico’s op ICT-gebied. Speciale aandacht is besteed aan de privacyaspecten in het licht van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) die op 25 mei 2018 in werking trad. De raad van toezicht constateert dat de organisatie zorgvuldig heeft toegewerkt naar de inwerkingtreding en dat het grootste risico het gedrag van medewerkers en de informatie-uitwisseling met ketenpartners is. Dat blijft ook in de toekomst vragen om alertheid en aandacht.
Ook enkele belangwekkende interne ontwikkelingen passeerden de revue. Zoals de herinrichting van de afdeling beleid vanuit de wens om te komen tot meer flexibiliteit, meer betrokkenheid van de uitvoering bij beleidsontwikkeling en het versterken van het strategisch perspectief. Daarnaast werd gesproken over de herinrichting van de logistieke administratie, die is gestart vanuit de behoefte om deze meer te uniformeren en te digitaliseren. Om efficiency te bevorderen is de keuze gevallen op een landelijke positionering van de logistieke administratie. Hoewel de verwachting is dat de herinrichting opgevangen kan worden met natuurlijk verloop, betekent het wel een flinke operatie.
Tijdens een werkbezoek werd de raad van toezicht meegenomen in de nieuwe RISC; het nieuwe risicotaxatie- en adviesinstrument dat de reclassering de afgelopen jaren in nauwe samenwerking met de praktijk en in afstemming met wetenschappers ontwikkelde en in mei 2018 in gebruik nam. Daarnaast werd op verzoek van de raad tevens tijd ingeruimd om te spreken over de manier waarop Reclassering Nederland omgaat met cybercrime en hierin samenwerkt met ketenpartners. De aantallen daders van cybercrime zijn misschien (nog) niet groot, de impact van hun daden zijn wel groot evenals het potentieel aantal slachtoffers.
Ook werd meerdere keren gesproken met en over de Stichting Reclassering Caribisch Nederland (SRCN). Om nader geïnformeerd te worden over de reclassering op de BES-eilanden en de samenwerking met Reclassering Nederland, maar tevens over de gewenste subsidierelatie met SRCN. Het ministerie van Justitie & Veiligheid werkte daartoe diverse scenario’s uit. De voorkeur van de raad van toezicht gaat uit naar een rechtstreekse subsidierelatie tussen het ministerie en SRCN. Met Reclassering Nederland in een ondersteunende rol op het gebied van inhoud en scholing. In 2019 neemt het ministerie hierover een beslissing.
De raad van toezicht benoemde per 1 juni 2018 de heer Johan Bac als nieuwe voorzitter van de raad van bestuur, tevens algemeen directeur. Eind mei 2018 is er afscheid genomen van de heer Sjef van Gennip. Hij heeft bijna 14 jaar deze functie uitstekend vervuld. Vanwege pensionering heeft hij de organisatie verlaten.
De Raad van Toezicht bestaat uit vijf leden. Voorzitter Liesbeth Spies en de leden Pauline Schuyt, Jan Hamming, Marieke Koek en Tom Groot.
De raad van toezicht heeft besloten de jaarlijkse zelfevaluatie om het jaar extern te laten begeleiden. In 2018 is dat ook gebeurd.
Utrecht, 20 mei 2019
Mevrouw mr. drs. J.W.E. Spies