Taakstraf bij kringloop Foenix in Apeldoorn: ‘Ach, het is hier wel gezellig’

Foto boven: goederen innemen bij Foenix in Apeldoorn. Er werken ruim 150 taakstraffers per jaar. © Rob Voss

Mijn nieuwe werkschoenen staan achter in de auto. Ik rijd het terrein van Foenix in Apeldoorn op. Rechts de kringloopwinkel, links mijn werkplek voor vanochtend, het brengpunt. Een man in de pensioengerechtigde leeftijd stopt voor het gebouw. Achter zijn fiets hangt een karretje met daarop zes slecht gestapelde tuinstoelen. Ze hebben de kleur van oud tandglazuur. Een medewerker van Foenix helpt met het losmaken van het touw. Ik parkeer mijn auto.

Vrachtwagens

In de hal word ik opgevangen door Ingrid (47) en Olga (33). Ze leggen uit waar het allemaal om draait. Om producten een nieuw leven te geven en cliënten eigenlijk ook. We gaan het eerst over de artikelen hebben. ,,Mensen komen tweedehands spullen brengen en de vrachtwagens – die in de buurt de producten op hebben gehaald – worden hier gelost.”

Tegen de muur staan de rolcontainers. Er hangen geplastificeerde A4’tjes boven met teksten als ‘Elektra’, ‘Boeken/cd’s/dvd’s’ en ‘Huisraad’. Vooraan de bakken met ‘Witgoed’ en ‘Bruingoed’. En voor de spullen die niet door de keuring komen, is er alsnog het eindstation ‘Restafval’.

Espressoapparaat

Het is druk. Auto’s rijden af en aan. Werkmeester Wilco komt aanlopen met een espressoapparaat van een half metertje breed. ,,I hope you don’t mind. I hope you don’t mind”, zingt hij. Zijn liedje werkt beter dan een claxon. We doen met zijn drieën een stapje naar rechts. Twee mannen willen erlangs met een grijze kar. Wij weer naar links. ,,Bedankt”, zeggen ze. Het zijn de mannen die zich later als Leo en Dennis voor zullen stellen. Taakstraffers.

Een van de taakstraffers laat een boek zien dat is ingeleverd bij kringloop Foenix in Apeldoorn. © Rob Voss

Foenix maakt veelvuldig gebruik van taakstraffers. Vorig jaar hebben ze er 150 tot 170 kunnen verwelkomen. Die hebben 9144 uur gewerkt. ,,We hebben hier zelfs iemand gehad van dik in de 80. Hij had iets van vleeswaren gestolen. Ja, wat moet je met zo iemand? Zittend zilver laten poetsen?”, vraagt Olga. We lopen naar de kantine voor een bak koffie. Op de tafel liggen de regeltjes voor de werknemers. ‘Benader de klant netjes met een vriendelijke begroeting en een open houding. Dus niet al (kauwgum) kauwend of met een sigaret in de mond. De ingeleverde spullen niet bij het restafval gooien waar de klant bij is. En op het laatst de klant bedanken voor de gebrachte spullen en hem een prettige dag toewensen.’

Pissig

In de hal werk ik met Dennis. Ik vraag of ik hem mag interviewen. ,,Zeg dat je er een Big Mac voor wilt hebben”, roept Leo, die wat leeftijd betreft zijn vader had kunnen zijn. Dennis moet lachen. ,,Met Franse frietjes zeker”, top ik alles af. Tussen de aanname van een paar kilo boeken, een stoffige computer met een toetsenbord, twee rollen tapijt, een stapeltje cd’s (waaronder eentje van Mouth & MacNeal, The Singles) en wat kledingzakken, hoor ik het verhaal van Dennis aan. Twintig is hij. ,,Het begon ermee dat een ex van mijn vriendin had gezegd dat ik een verkrachter was, een dealer. Daar was ik al pissig over. En toen ging hij haar ook nog lastigvallen. Die avond was ik bij mijn vriendin. Ik beloofde haar dat áls ik hem zou zien, ik hem niks aan zou doen.”

Hij kijkt over mijn schouder heen. ,,We gaan even naar buiten”, onderbreekt Dennis zijn relaas. De achterklep van een Audi staat open. Dennis pakt de stofzuiger bij de kladden. Ik het bijzettafeltje.

Stom

,,Je zou hem met rust laten”, probeer ik het verhaal weer op te starten. ,,Ja, nu ben ik altijd al iemand geweest van eerst doen en dan denken”, gaat hij verder. ,,En toen kwam ik hem op de terugweg dus tegen. Ik ben doorgefietst, maar ik heb mijn fiets toch gedraaid. Stom natuurlijk. Dat zei ik ook nog tegen de rechter. Ik heb hem geslagen en tegen het hoofd getrapt. Hij had een hersenschudding, oogletsel. En zijn fiets was kapot.” De schouders gaan omhoog. ,,92 uur taakstraf.”

Nu Dennis aan het praten is, komt zijn hele levensverhaal eruit. Op zijn zestiende drank jatten bij de slijterij. ,,Dat ging niet om sterke drank hoor. Dat was meer – hoe noem je dat? – slappe drank. Smirnoff, Safari en zo. Dan deed ik een dikke winterjas aan en stopte ik hier een fles en daar een fles.” De twintigjarige moet er wel om lachen. ,,Toen was ik nog jong. Op school deed ik niks. Ze hebben mij betrapt toen ik met anderen Jack Daniel’s aan het drinken was op het toilet. Moest ik van school af. Tot december heb ik thuis gezeten. Een beetje lui zijn.”

Dan deed ik een dikke winterjas aan en stopte ik hier een fles en daar een fles - Dennis, taakstraffer

Uiteindelijk komt Dennis van de bank en haalt zijn diploma, mbo niveau 1. ,,Ik werk hier één dag in de week. Voor de rest heb ik gewoon een baantje. Ach, het is hier wel gezellig. En Wilco is chill.”

Wilco (43) stuurt de twee taakstraffers naar een vrachtwagen. We kijken ze na. ,,Ze vinden je chill”, zeg ik. ,,Nou, als iemand zijn kont tegen de krib gooit, ben ik minder aardig”, nuanceert Wilco. Maar inzet weet hij, hoe dan ook, altijd te waarderen. Zo zei hij ooit tegen een cliënt: ‘zou je mij een plezier willen doen? Boven staan dozen met kerstballen die nog gesorteerd moeten worden.’

Kerstballen

Wilco schetst het plaatje. Volle dozen met een mix van rode, witte, gouden, zilveren kerstballen aan de ene kant, lege dozen aan de andere. ,,Ik kwam terug en al het gesorteerde spul zat door elkaar. ‘Goed gedaan’, zei hij vol trots. Die opdracht was gewoon te moeilijk voor hem. Toen ik ’m vertelde: ‘haal er eerst de rode uit’, lukte het hem wel.” ,,Tja, door de privacywet weet je soms niet alles van de cliënten. Voor beide partijen is dat, je ziet het, beroerd.”

Aan het eind van de ochtend pak ik mijn biezen. ,,Meneer, meneer”, hoor ik achter mijn rug. Het is Dennis. ,,Wanneer krijg ik nu die Big Mac?”, vraagt hij. Ik kijk hem even aan en op dat moment valt bij hem het kwartje. ,,Oh, het was een grapje.” Met een rotgevoel loop ik naar de auto. ,,Een prettige dag nog”, roept Dennis mij na. Het gevoel wordt er niet beter op.

In verband met de privacy zijn enkele namen gefingeerd.

Bron: de Stentor